اعطای فدک به حضرت زهرا س در سال هفتم هجری و ماجرای آن
کمی به قبل تر از حجةالوداع برمىگرديم؛ به سال هفتم هجرى، آنجا كه پیامبر صلی
الله عليه و آله مأمور شد به كمك اميرالمؤمنين عليه السلام قلعه فدك را فتح كند.
پیامبر صلی الله عليه و آله و اميرالمؤمنين عليه السلام به تنهايى و شبانه به سمت
قلعه فدك آمدند و با نقشهاى تيزبينانه و رشادت اميرالمؤمنين عليه السلام به راحتى
آن را فتح كردند.
حال طبق آيه 6 سوره مباركه حشر، فدك و سرزمينهاى اطراف آن مِلك خاص پیامبر صلی
الله عليه و آله بود، زيرا مسلمانان در فتح آن هيچ دخالتى نداشتند.
پس از فتح فدك جبرئيل نازل شد و آيه 26 سوره مباركه اسراء را آورد:
«وَ آتِ ذَا القُرْبى حَقَّه»
«حق خويشان را به آنان بده».
پیامبر صلی الله عليه و آله از جبرئيل پرسيد: منظور چه كسانى هستند و اين حق كدام
است؟
جبرئيل از طرف خداوند عرضه داشت: «فدك را به فاطمه عطا كن».
با صدور اين فرمان الهى پیامبر صلی الله عليه و آله حضرت زهرا عليها السلام را
فراخواند و فرمود:
«خداوند فدك را براى پدرت فتح نمود. به دليل اينكه لشكر اسلام در آن دخالتى نداشت
مخصوص من است و هر تصميمى بخواهم در مورد آن مىگيرم. دستور خداوند نيز مبنى بر
اعطاى آن به تو نازل شده است. از سوى ديگر مهريه مادرت خديجه عليها السلام بر عهده
پدرت مانده است؛ و اكنون پدرت در قبال مهريه مادرت و به دستور خداوند فدك را به تو
عطا مىكند. آن را براى خود و فرزندانت بردار و مالك آن باش».
حضرت زهرا عليها السلام عرضه داشت: «تا شما زنده هستيد نمىخواهم در آن تصرفى
داشتهباشم، شما بر جان و مال من صاحباختياريد».
پیامبر صلی الله عليه و آله فرمود: «ترس آن دارم كه نااهلان تصرف نكردن تو در زمان
حياتم را بهآنهاى قرار دهند و بعد از من آن را از تو منع كنند».
فاطمه زهرا عليها السلام عرض كرد: «آنگونه كه صلاح مىدانيد عمل كنيد».
پیامبر صلی الله عليه و آله اميرالمؤمنين عليه السلام را فراخواند و به ايشان
فرمود: «سند فدك را بهعنوان بخشوده و اعطايى پيامبر بنويس و ثبت كن».
اميرالمؤمنين عليه السلام آن را نوشت و به حضرت زهرا عليها السلام تحويل دادهشد.
ام ايمن هم كه آنجا حاضر بود همراه پیامبر صلی الله عليه و آله شهادت داد.
سپس پیامبر صلی الله عليه و آله مردم را در منزل حضرت زهرا عليها السلام جمع نمود
و به آنان خبر داد كه فدك مِلك فاطمه عليها السلام است. در همان مجلس درآمد فدك
بين مردم تقسيم شد و مردم تصرف حضرت زهرا عليها السلام در فدك را ديدند.
پس از آن صديقه طاهره عليها السلام هر ساله درآمد فدك را - كه از هفتاد هزار سكه
طلا تا صد و بيست هزار سكه نقل شده - بين مستمندان تقسيم مىكرد. چشمان بسيارى در
انتظار رسيدن درآمد فدك بود، اما ديرى نپاييد كه بعد از رسول اللَّه صلى الله عليه
و آله حكومت وقت فدك را غصب كرد و نه سند پیامبر صلی الله عليه و آله را قبول كرد
و نه شهادت شاهدان را، و حضرت زهرا عليها السلام را از حق مسلّم خود منع كردند.*
* بحار الانوار: ج 17 ص 378، ج 21 ص 23، ج 22 ص 295، ج 29 ص 346. الغدير: ج 2 ص
276. احتجاج: ج 1 ص 119.