مراسم عید قربان و سخنان پیامبر ص در حجةالوداع
در ماه ذىالقعده سال دهم هجرى پيامبر صلى الله عليه و آله خبرى به مسلمانان داد كه
براى همه تازگى داشت. ايشان بيان داشت كه در آن سال قصد حج بيتاللَّه دارد و هركس
بخواهد مىتواند همراه حضرت به حج مشرّف شود.
اين خبر از طريق مناديان پيامبر صلى الله عليه و آله به اطراف مدينه رسيد و حتى
مسلمانان مناطق دوردست نيز توسط نامه از اين رويداد مهم مطلع شدند. در بين مردم شور
خاصى ايجاد شد و همه سعى كردند آماده شده و همراه حضرت به حج روند.
پيامبر صلى الله عليه و آله در آن سال همراه اهل بيت خود و صد و بيست هزار نفر وارد
مكه معظمه شد و حج ابراهيمى را به مردم آموخت.
عيد قربان در آن سال براى مسلمانان روز بزرگى بود، چرا كه در مِنا قربانى كردند و
ياد خليل اللَّه و پسرش اسماعيل عليهما السلام را در دلها زنده ساختند و اين سنت
ابراهيمى را براى هميشه احيا كردند.
همچنين جمره عقبه را رمى نمودند. آن حضرت قبل از رمى جمره عقبه خطاب به مردم پرسيد:
امروز چه روزى است؟
گفتند: روزِ عيد قربان.
فرمود: اينجا كدام شهر است؟
گفتند: شهر حرام.
پرسيد: چه ماهى است؟
گفتند: ماه حرام.
فرمود: «اين روز حج اكبر است. خون شما و اموالتان و آبرويتان براى يكديگر حرام و
محترم است مانند حرمت اين شهر در اين ماه در اين روز، تا روزى كه خدا را ملاقات
كنيد و از اعمالتان سؤال كند».
سپس فرمود: آيا ابلاغ نمودم؟
گفتند: آرى.
حضرت اين جمله را تكرار كرد: «اللهمّ اشهد». «خدايا شاهد باش».
در اين حال حضرت انگشت سبابه را رو به آسمان مىبرد و سپس با آن به طرف مردم اشاره
مىكرد و فرمود: «مبادا بعد از من از دين به كفر بازگرديد و گردن يكديگر را بزنيد».*
پيامبر صلى الله عليه و آله شترهاى قربانى را كه همراه آوردهبود به كمك
اميرالمؤمنين عليه السلام ذبح كردند.
پس از مراسم قربانى با تراشيدن موى سر از احرام خارج شدند و به مكه رفتند. در آنجا
پس از طواف و سعى و طواف نساء و نماز آن، دوباره به سمت منا آمدند تا عمل بعدى حج
يعنى توقف سه شبانهروزه در منا و رمى جمرات را انجام دهند.**
* السنن الكبرى: ج 7 ص 330. المصنف ابن ابىالشيبة: ج 4 ص 339. كنز العمال: ج 5 ص
297 - 291. الطبقات الكبرى: ج 2 ص 183.
** مطالب آخرين حج پیامبر صلی الله عليه و آله برگرفته از كتاب «گزارش حجة الوداع»
تأليف: محمد باقر انصارى است.